Rầy nâu hại Lúa

Tên dịch hại Latinh: Nilapavata lugens

Thuộc nhóm: Sâu hại

Hại trên cây: Lúa

Nội dung quản lý dịch hại

Đặc điểm hình thái, sinh học và gây hại:
- Rầy nâu có cơ thể màu nâu vàng, đỉnh đầu nhô ra phía trước. Cánh trong suốt, giữa cạnh sau của mỗi cánh trước có một đốm đen, khi hai cánh xếp lại hai đốm này chồng lên nhau tạo thành một đốm đen to trên lưng.

- Rầy đực có cơ thể dài từ 3,6-4,0 mm. Rầy cái màu nâu nhạt và kích thước cơ thể to hơn rầy đực; chiều dài cơ thể từ 4 đến 5 mm, bụng to tròn, ở khoảng giữa mặt dưới bụng có bộ phận đẻ trứng bén nhọn màu đen.
- Rầy trưởng thành rầy nâu có 2 dạng cánh:
+ Cánh dài che phủ cả thân và chủ yếu dùng để phát tán.
+ Cánh ngắn phát sinh nhiều khi thức ăn đầy đủ, thời tiết thích hợp, và có khả năng đẻ trứng rất cao (300-400 trứng).

- Trứng rầy nâu được đẻ thành từng hàng
vào bên trong bẹ cây lúa, mỗi hàng có từ 8-30
trứng. Trứng rầy giống hình hạt gạo, dài từ 0,3-
0,4 mm, mới đẻ màu trắng trong, sắp nở màu
vàng. Thời gian ủ trứng từ 5-14 ngày.
- Rầy non hay còn gọi là rầy cám, khi mới nở rất nhỏ, màu trắng sữa, càng lớn rầy càng chuyển thành màu nâu nhạt. Sâu non rầy nâu tuổi lớn rất giống Sâu trưởng thành cánh ngắn nhưng cánh ngắn hơn và đục, trong khi cánh của sâu trưởng thành cánh ngắn thì trong suốt với các gân màu đậm. Sâu non rầy nâu có 5 tuổi, phát triển trong thời gian từ 14 - 20 ngày.
- Cả rầy trưởng thành và rầy non đều thích sống dưới gốc cây lúa và có tập quán bò quanh thân cây lúa hoặc nhảy xuống nước hay nhảy lên tán lá để lẩn tránh khi bị khuấy động. Rầy nâu thích tấn công cây lúa còn nhỏ, nhưng nếu mật độ cao có thể gây hại mọi giai đoạn tăng trưởng của cây lúa
Cả rầy trưởng thành và rầy non rầy nâu đều chích hút cây lúa bằng cách cho vòi chích hút vào bó mạch dẫn hút nhựa. Trong khi chích hút rầy tiết nước bọt phân hủy mô cây, tạo thành một bao chung quanh vòi chích hút, cản trở sự di chuyển nhựa nguyên và nước lên phần trên của cây lúa làm cây lúa bị khô héo, gây nên hiện tượng "cháy rầy".
Ngoài ảnh hưởng gây hại trực tiếp như trên, rầy nâu còn gây hại gián tiếp cho cây lúa như:
- Mô cây tại các vết chích hút và đẻ trứng của rầy trên thân cây lúa bị hư do sự xâm nhập của một số loài nấm, vi khuẩn.
- Phân rầy tiết ra có chất đường thu hút nấm đen tới đóng quanh gốc lúa, cản trở quang hợp, ảnh hưởng đến sự phát triển của cây lúa.
- Rầy nâu thường truyền các bệnh lúa cỏ, lùn xoắn lá cho cây lúa, trầm trọng nhất là bệnh lùn xoắn lá. Triệu chứng để nhận diện bệnh này là bụi lúa vẫn giữ màu xanh dù đã đến lúc thu hoạch, chóp lá xoắn lại, lá rách dọc theo bìa, cây đâm thêm chồi ở các đốt phía trên. Nhìn chung, cả bụi lúa lùn hẳn và lá có màu xanh đậm. Mức độ lùn của cây lúa còn tùy thuộc vào thời gian lúa bị nhiễm bệnh:
+ Nếu cây lúa bị nhiễm bệnh sớm, trong tháng đầu sau khi sạ, bụi lúa lùn hẳn và thất thu hoàn toàn.
+ Nếu cây lúa bị nhiễm bệnh muộn hơn, bụi lúa bị lùn ít và có thể trổ bông nhưng rất ít hoặc đòng lúa không thoát ra được, hạt bị lép nhiều, năng suất thất thu khoảng 70%.
9
+ Nếu ruộng lúa bị nhiễm bệnh muộn hơn nữa, từ khi lúa tròn mình trở về sau, bụi lúa sẽ không lùn và có thể trổ bông nhưng bông lúa bị lép nhiều và có thể thất thu đến 30%.
Biện pháp quản lý:
- Biện pháp sử dụng giống: Nên trồng nhiều giống lúa có tính kháng trung bình trên đồng ruộng cùng một lúc để tránh tình trạng rầy quen thức ăn và để tránh áp lực của rầy khi rầy bộc phát.
- Biện pháp canh tác:
+ Vệ sinh đồng ruộng.
+ Sạ lúa, gieo mạ, cấy lúa đúng thời vụ, gọn, tránh mùa vụ gối nhau làm lúa hiện diện liên tục trên đồng ruộng.
+ Mật độ sạ: Không nên sạ, cấy dày.
+ Gieo sạ lúa theo lịch né rầy.
+ Nên bón phân theo bảng so màu lá.
- Biện pháp sinh học:
+ Cho vịt con, cá vào ruộng lúa.
+ Bảo vệ thiên địch
+ Dùng chế phẩm sinh học: nấm xanh, nấm trắng, Buprofezin,...
- Biện pháp hoá học: Thăm ruộng thường xuyên để ghi nhận mật độ của rầy cũng như thành phần và số lượng thiên địch hiện diện trên đồng ruộng để quyết định việc áp dụng thuốc trừ rầy.

Tin xem nhiều

Video

Hướng dẫn kỹ thuật trồng chuối Tiêu hồng

Trồng và chăm sóc chuối

Kỹ thuật trồng, chăm sóc cây sắn (mì) năng xuất cao

Trồng xen canh các loại cây trồng khác với vườn cà phê